(علوم هشتم)

  موج: هرگونه آشفتگی در یک محیط کشسان را موج می گویند.

 انواع موج 1- مکانیکی 2- الکترومغناطیس

 موج مکانیکی در اثر ضربه بوجود می اید برای انتشار نیاز به ماده دارد از خلاءعبور نمی کند.

  صوت موج دریا

  موج الکترومغناطیسی در اثر حرکت الکترون در میدان مغنا طیسی بوجود می ایدباسرعت زیاد متشرشود نیاز ب مولکل ماده ندارد مانند نورامواج رادیویی شعه ایکس

  فکر کنید (صفحه 128)

 حرکت عقربه ساعت  حرکت – حرکت بال حشرات و پرندگان  - جذر ومد- حرکت فنر وا ونگ ، تناوبی است که در زمان های مساوی تکرار می شود.

 به حرکت مستقیم آونگ وفنر که تکرار می شود حرکت نوسانی می گویند.

 آزماش کنید (صفحه 129)

 هر گاه زمان نوسان  آزمایش را  بر تعداد نوسان تقسیم کنیم دوره یا زمان یک نوسان بدست می اید در ازمایش  اونگ باید بدانیم که اگر طول نخ یک متر باشد وجاذبه هم8/ 9 باشد زمان یک نوسان یک ثا نیه بدست می اید دوره در یک آونگ به جرم وشکل ان ربطی ندارد  وبه طول وجاذبه مربوط می شود.

 در یک فنر دوره وزمان یک نوسان به جرم و سختی فنر مربوط می شود.

 خود را بیازمایید (صفحه 131)

 دوره برابر با یک تقسیم بر 40 که برابر 025/0ثانیه می باشد.

 آزمایش کنید (صفحه 132)

  اگر جهت انتشار بر جهت ارتعاش  عمود می باشد نوع موج عرضی می باشد.مانند فر کشیده شد وامواج الکترمغناطیس اگر جهت انتشار موج باراستای ارتعاش  یکی  می باشد نوع موج طولی می باشد.مانند فنرفشرده شده . صوت . بارش باران وموج آن در اب  از نوع عرضی می باشد جهت انتشار بر جهت ارتعاش عمود می باشد.

 خود را بیازمایید

 برای بدست آوردن سرعت موج باید بسامد را در طول موج برحسب متر ضرب کرد  3*1= 3 متر بر ثانیه

 فعالیت (صفحه 134)

 موج دارای انرژی است مقداراز این انرژی به دست منتقل شده وبقیه ی این موج می تواند برگردد.

 فعالیت (صفحه 135)

 یک تلفن همراه را زیر در پوشی قرار داده وهوای زیر ان را تخلیه می کنیم تلفن را به صدا در می آوریم صدای حاصل از درپوش خارج نمی شود.

 فکر کنید (صفحه 137)

 بیشترین طول موج مربوط به امواج رادیویی است وکمترین آن مربوط به اشعه گاما ست.

 ب- هر چه بسامد موج الکترومغناطیس که دارای سرعت یکسانی هستند انژی موج بیشتر دارد انرژی وقدرت نفوذ اسعه گاما بیشتر است.

 پ- بسامد نور ابی بیشتر از نور قرمز است

 ***

 در این فرها موج ایجاد شده دارای بسامد شیبه امواج رادار داشته این امواج دارای انرژی هستند مولکول های غذا واب این انرژی را جذب کرده وبا ارتعاش وتولید گرما غذا می پزد.

 *بیشتر بدانید*

 هرچه جسم سریع تر نوسان کند بسامد ان بیشتر صدا زیر تر خواهد داشت.

  هر چه طول خط کش برای ارتعاش بیشتر باشد بسامد آن کمتر وصدا بم تر خواهد بود هرچه طول کمتر باشد بسامد بیشتر وصدا زیر تر خواهد بود.

مقدمه

عدسیها همانند آینه‌ها دارای تصاویر حقیقی و مجازی هستند، این تصاویر از پرتو های همگرا شونده و واگرا شونده بازتابی ایجاد می‌شود. بر خلاف آینه‌ها در عدسیها عبور نور نیز مطرح است و تصاویر ممکن است در پشت و جلوی عدسی شکل گیرد. عدسیهایی که ضخامت قسمتهای کناریش بزرگتر باشد، پرتو های موازی را همگرا می‌کند و عدسی محدب نام دارد، که دارای فاصله کانونی مثبت می‌باشد. بر خلاف آینه‌ها دارای دو کانون در فضاهای جلو و پشت عدسی می‌باشند ، عدسیهایی که ضخامت قسمت محوری آنها کمتر از ضخامت قسمت کناری باشد، پرتوهای موازی را از هم باز می‌کنند و دارای فاصله کانونی منفی هستند و عدسی مقعر نام دارند، که اینها نیز دارای دو کانونی در فضای جسم و تصویر هستند.

انواع عدسی

عدسی محدب (کوژ)

عدسیهایی که نور را همگرا می‌کنند و جهت تصویر سازی حقیقی و نیز همگرا نمودن پرتوهای تابشی از نقاط دور مانند پرتوهای ستارگان مورد استفاده قرار می‌گیرند.

عدسی مقعر (کاو)

این عدسیها نور را واگرا می کنند و جهت واگرا نمودن نورها و اصلاح برخی سیستمها که نیاز به واگرایی نور را دارد از جمله چشم مورد استفاده واقع می‌شوند.

قواعد نحوه رسم پرتو در عدسیها

اکثر قواعد همانند آینه‌هاست و در حالت کلی عمده‌ترین آنها که پرتو های خاصی را شامل می‌شود عبارتند از:

1. پرتوی موازی با محور نوری بعد از برخورد به عدسی و عبور از آن ، از نقطه کانون می‌گذرد که فاصله آن از رأس عدسی f است.

1. پرتوهای عبوری از کانون عدسی بعد از شکست در آن به موازات محور نوری خواهد بود.

2. پرتو نوری عبوری از رأس عدسی بدون شکست از آن رد می‌شود.

3. همواره شیئی نوری در سمت چپ عدسی قرار داده می‌شود و نور از چپ به راست بر عدسی می‌تابد و در عدسیها بر عکس آینه‌ها ردیابی پرتویی (ترسیم پرتو) برای نور عبوری (شکستی) صورت می‌گیرد.

4. فضای سمت چپ عدسی فضای جسم و فضای سمت راست عدسی فضای تصویر می‌باشد که جسم موجود در سمت چپ (فضای جسم) را جسم حقیقی و جسم موجود در سمت راست (فضای تصویر) را جسم مجازی گویند. که وجود خارجی ندارد و نیز تصویر در فضای تصویر حقیقی و تصویر در فضای جسم مجازی می‌باشد.

عدسیهای مرکب

1. عدسی کوژ - تخت: آنچنان عدسی است که یک طرف آن کوژ و یک طرف آن تخت می‌باشد.

2. عدسی دو کوژ: آنچنان عدسی است که هر دو طرف آن کوژ می‌باشد.

3. عدسی هلالی (محدب): آنچنان عدسی است که یک یک طرف آن کوژ و طرف دیگرش کاو باشد.

4. عدسی تخت - کاو: آنچنان عدسی است که یک طرف آن کاو و طرف دیگرش تخت باشد.

5. عدسی دو کاو: آنچنان عدسی است که هر دو طرف آن کاو باشد.

6. عدسی هلالی (مقعر): آنچنان عدسی است که یک طرف آن کوژ و طرف دیگرش کاو باشد.

عدسیهای هلالی دو نوعند، یکی آن است که کناره هایش نازک و مرکزش ضخیم است و دیگری دارای کناره‌های ضخیم و مرکز نازکی می‌باشد، یعنی اولی خاصیت همگرایی و دومی خاصیت واگرایی نور را دارد.

دستگاههای نوری شامل عدسیها

اکثر دستگاههای نوری شامل دو نوع عدسی می‌باشند که یکی را که نور اول بر آن می‌تابد و در ورودی دستگاه کار گذاشته می‌شود عدسی شیئی و دومی را که در خروجی دستگاه قرار دارد و نور از آن خارج می‌شود عدسی چشمی گویند. از جمله از این دستگاهها میکروسکوپ نوری - زیر دریایی - میکروسکوپ پلاریزان - دوربینهای دو چشمی - دوربینها - انواع عینکها و ... را می‌توان نام برد.

عیوب عدسیها

عدسیها به لحاظ داشتن ضخامت زیاد و ناخالصیها دارای ابیراهیهایی هستند که در سیستم اعوجاج ایجاد می‌کنند و وضوح تصویر حاصل از دستگاه نوری را به هم می‌زنند. از جمله از این ابیراهیها عبارتند از:

1. ابیراهی رنگی: علاوه از بهم زدن وضوح و کیفیت تصویر رنگ آنرا هم بهم می زند و تا حدی آن را از حالت طبیعی خارج می کند که اینها هم به دو دسته ابیراهی رنگی طولی و عرضی تقسیم می‌شوند.

2. ابیراهی اعوجاج: تصویر هندسه واقعی خود را پیدا نمی‌کند و قسمتهای مختلف عدسی که دارای ضخامتهای متفاوتی است، در میزان انحراف پرتوهای تابشی به یک مقدار عمل نمی‌کند و انحراف یکنواخت نبوده و تصویراز وضوح می‌افتد، که این ابیراهی نیز به دو دسته اعوجاج بشکه‌ای و اعوجاج بالشی تقسیم می‌شود.

برخی ابیراهیهای دیگری مانند ابیراهی کروی که انحراف پرتو از کانون عدسی را سبب می‌شود، وجود دارند که بوسیله ساخت عدسیهای مرکب با هندسه ویژه این ابیراهیها اصلاح می‌شوند.

عدسیهای غیر کروی

برخی دستگاههای اپتیکی به لحاظ محدودیت در طراحی و سایر محدودیتها و ماهیت دستگاه عدسیهای غیر کروی را لازم دارند که جهت ایفای نقش در ْآن سیستمها ساخته شده اند.

بدون شک همه ما هر روز با آینه سر و کار داریم و از آن استفاده می‌کنیم. اما آیا تا کنون از خود پرسیده‌ایم که آینه چگونه بوجود آمده است؟! چگونه به تکامل رسیده است؟! و چه نقشی را در زندگی و دنیای پیشرفته امروزی بازی می‌کند؟!

بقیه در ادامه مطلب

ریشه لغوی

سنگ شناسی رسوبی از دو کلمه Sedimentary به معنی رسوبی و Petrology به معنی سنگ شناسی گرفته شده است.

 بقیه در ادامه مطلب...

 ریشه لغوی

واژه دگرگونی ، که از کلمه لاتین Metamorphic به معنای تغییر شکل گرفته شده است، به این اشاره دارد که سنگ اولیه ، شکل اصلی خود را تغییر داده و به شکل جدید در آمده است.

 متن کامل در ادامه مطلب...

ریشه لغوی

سنگهای آذرین ، Igneous rocks نام خود را از واژه Ignis گرفته‌اند که در لاتین به معنای \"آتش\" است.
 

بقیه در ادامه مطلب...

 کُنگلومِرا یا سنگ جوش (Conglomerate) از قطعات گرد و دانه درشتی تشکیل شده کخ اجزاء تشکیل دهنده آن دسته از سنگ‌های آواری که اندازه بزرگتر از ۲ میلی متر داشته باشند، اگر ده درصد ذرات سنگی ابعاد بیش از ۲ میلی متر داشته باشند آن سنگ را کنگلومرا می‌نامند. علت گرد و بدون زاویه بودن ذرات دراین است که قطعات متشکله آنها بوسیله آب یا عامل دیگری حمل شده‌اند ودر نتیجه زوایای آن‌ها از بین رفته است.

کاربرد کنگلومرا

۱- صنعت ساختمان سازی، سنگفرش کاری های درونی ساختمان، نماسازی داخل ساختمان، پلکان سازی

 ۲- هنرهای مذهبی، سنگفرش اماکن متبرکه

 ۳- تاسیسات شهری(سنگفرش میدانها، خیابانها، پروژه های شهرسازی، مبلمان کاری مراکز تجاری، اماکن اقامتی) – مجتمع های معماری تزئینی، گالریها، پله ها، گلدان ها، سنگفرشها، آبخوری ها، یادواره ها، نیمکت ها و انواع سنگفرشهای سنتی

 ۴- مرمت و بازسازی

 ۵- صنعتگری و بازسازی : بازار، لوازم سنگی . مبلمانی – هدایای تجملی

۶- کارهای هنری مانند مجسمه سازی، دکوراسیون منازل، کابینت آشپزخانه و غیره

 سنگ لوح ماده ای است که میلیون ها میلیون سال از عمرش می گذرد . این سنگ مربوط به زمانی است که ذرات رس ، به تدریج ، در اعماق دریاها و دریاچه ها فرو نشستند . آن گاه پس از ته نشین شدن،به مرور به صورت گل نرمی در آمده بعد هم کم کم سفت و سنگ گردیدند . چنین سنگی را سنگ رستی می نامند .

زمین همچنان دستخوش تغییرات شدید می بود تا روزی که ناگهان پوسته آن در قسمتی که سنگ رسی داشت، از جا بر آمد، بر اثر این رویداد، سنگ های رسی به صورت چین و چروک بر روی هم انباشتند، و سپس با فشار سنگ های دیگر خوب در هم فشرده شد، عاقبت سنگ لوح را به وجود آوردند. همان گونه که ذرات رس به تدریج در ته دریا می نشست و لایه لایه بر روی هم انباشته می شد، سنگ لوح نیز به صورت لایه لایه، شکل می گرفت.

سنگ لوح مصرف های گوناگون و زیادی دارد. نه تنها از آن تخته سیاه درست می کنند بلکه در سقف ساختمان ها، دستشویی چاهک و بسیاری جاهای دیگر نیز به کار می آید.

سنـگ لوح را از معادن رو باز و یا زیرزمینی، استخراج می کنند. نخست آن را در قطعه های بسیار بزرگی از جا می کَنند. بعد برای خارج کردن از معدن، آن ها را به صورت قطعه های کوچک تری در می آورند.

سپس نوبت شکافتن هر یک از این قطعه های کوچک می رسد. کارگران معدن قطعه ای را به ضخامت ۷ سانتی متر در نظر می گیرند، بعد قلم خود را بر روی آن نهاده، با یک ضربه ی محکم آن را صاف و یکپارچه از قطعه سنگ نخستین، جدا می سازند.

با تکرار این عمل، از قطعه سنگ نخستین حدود ۱۶ یا ۱۸ تخته سنگ در می آورند.

اکنـون اگر بخواهند در سقف ساختمانی کار بگذارند باید باز هم آن ها را بشکنند و تکه هایی به ضخامت ۵ میلی متر به دست آورند.

سنگ لوح به رنگ های گوناگونی است: سیاه، آبی، ارغوانی، قرمز، سبز و یا خاکستری، اختلاف رنگ بندی آن بستگی به مواد مختلفی دارد که قبلاً در خاک رس وجود داشته است. سیاهی رنگ سنگ لوح به خاطر مواد زنده ای است که در گل رس اصلی بوده و بعد به کربن تبدیل شده است.

گلوله اي كه از تفنگ شليك شده با سرعتی سریع تر از صوت حركت مي كند. اين تصوير يك گلوله و هوايي كه اطراف آن جريان دارد را نشان مي دهد. گلوله با سرعتی معادل يك و نيم برابر سرعت صوت حركت مي كند

سرعت صوت حدود 768 مايل در ساعت در سطح دريا است. اين میزان حدود چهار برابر سريع تر از سرعت يك ماشين مسابقه است. سرعت پروازهای سریع تر از صوت شامل سرعت هایی بيش از پنج برابر سرعت صوت هم می شود!

اولين فردي كه با يك هواپيماي سريع تر از سرعت صوت پرواز كرد كاپيتان Charles E. "Chuck" Yeager بود.

چه پروازهايي سریع تر از صوت Supersonic Flight هستند؟

گلوله اي كه از يك تفنگ شليك شده سریع تر از صوت پرواز مي كند. بعضي از هواپيماهاي نظامي هم با اين سرعت پرواز مي كنند. شاتل فضايي در بخش هايي از مأموريتش سریع تر از سرعت صوت پرواز مي كند.

مشهورترين هواپيما براي حمل مسافران با سرعت هاي مافوق صوت كنكورد ناميده مي شد. سرعت سريع ترين كنكورد بيش از دو برابر سرعت صوت بود. اين هواپيما مي توانست در كمتر از سه و نيم ساعت، مردم را از شهر لندن در انگليس به نيويورك در آمريكا برساند. هواپيمايی که وضعیت مناسبی داشت، حتي مي توانست دو برابر اين مسير را هم طي كند. پرواز كنكورد در سال 2003 متوقف شد.

سرعت يك هواپيماي هورنت F/A-18 بيش از سرعت مافوق صوت است. هورنت Hornet در ميان يك ابر غيرمعمول پرواز مي كند. اين نوع ابر بعضي وقت ها، یعنی هنگامي كه هواپيما يك مانع صوتي را مي شكند تشکیل مي شود

چرا درباره پروازهای مافوق صوت مطالعه می شود؟

مطالعه بيشتر درباره پروازهای سریع تر صوت برای این است تا هواپيماها و فضاپيماهاي بهتري ساخته شود. وقتی درباره پروازهاي مافوق صوت مطالعه مي شود، در واقع علم پرواز مورد مطالعه قرار می گیرد.

ناسا چگونه درباره پروازهاي سریع تر از صوت مطالعه مي كند؟

يك روش براي اين كه ناسا بيشتر درباره پرواز سریع تر از صوت بياموزد، آزمايش مدل هاي هواپيما در تونل هاي هوايي است.

تونل هاي هوايي ساختارهای تيوبي شكلي هستند و به این ترتیب هستند که موقعي كه يك وسيله نقليه پرواز مي كند هوا در بالاي آن به حركت در می آید. پرواز دادن هواپيماهاي مدل در تونل هاي هوايي به ناسا كمك مي كند تا درباره این که چگونه هواپيماي واقعي پرواز مي كند، بیاموزد. ناسا مي تواند در تونل هاي هوايي، طرح هاي جديدي از هواپيماها را آزمايش كند.

ناسا همچنين با پرواز دادن هواپيماهاي واقعي با سرعت بیش از سرعت صوت، درباره پرواز سریع تر از صوت مطالعه مي كند.

راه ديگري كه ناسا به وسیله آن می تواند درباره پرواز سریع تر از صوت چیزهایی بیاموزد، راه استفاده از رايانه ها است. رايانه ها به دانشمندان كمك مي كنند تا آن چه را که براي هواپيما وقتي پرواز مي كند اتفاق مي افتد را بازسازی و آزمايش كنند.

وشی كه ناسا به وسیله آن درباره پروازهاي سریع تر از صوت مي آموزد، شبيه سازي رايانه اي است

غرش صوتی Sonic Boom چیست؟

غرش صوتی، صداي بلندي مثل تندر است. فردي كه روي زمين است، موقعي كه يك هواپيما بالاي سرش با سرعت مافوق صوت پروازمي كند صداي غرش صوتي را مي شنود.

این صدا به خاطر رها شدن سريع فشار هوا ايجاد مي شود. فشار هوا موقعي ایجاد مي شود که يك هواپيما ميان هوا پرواز مي كند. موقعي كه فشار رها مي شود، يك صداي بلند ايجاد مي كند. اين وضع شبيه به موقعي است كه يك بادكنك مي تركد.

ناسا به این وسیله چیزهایی را مطالعه و تست می کند که می تواند روی هواپیما مورد استفاده قرار بگیرد و به این وسیله از غرش صوتی درس می گیرد.